“We merken dat de lichtkunstwerken die we in de onderdoorgangen in onze stad geplaatst hebben ook gewaardeerd worden: we worden door omwonenden gebeld wanneer er iets kapot is; dan willen ze dat we het komen repareren”.
"Slimme camerasystemen met agressiedtectie en zo meer, zullen niet helpen als er geen adequate opvolging is. Het gaat om de mens achter de lens".
"Criminaliteitspreventie en gezondheidsbevordering kunnen elkaar versterken in wijken waar het niet goed gaat. Die verbinding wordt nog te weinig gelegd, instanties weten elkaar op deze gebieden nog niet te vinden".
"Op het moment dat bewoners gaan klagen over hondenpoep of zwerfvuil, gaat het weer beter met een wijk".
"Gemeenten moeten in het kader van de Omgevingswet meer integraal gaan werken. Voor elk thema een aparte beleidsnota vaststellen: die tijd is voorbij. Sociale veiligheid kunnen we onderdeel laten zijn van het thema Gezond Stedelijk Leven".
"De Omgevingswet biedt tal van mogelijkheden om sociale veiligheid structureel te regelen in ruimtelijke plannen. In de omgevingsvisie leg je de ambities en ontwerpprincipes vast, in het omgevingsplan werk je die uit in concrete regels".
“Het is een goede zaak dat op landelijk niveau een onafhankelijke organisatie bestaat die het gedachtengoed van sociaal veilig ontwerpen een beetje promoot. Wat mij betreft mag die wat meer aan de weg timmeren”.
“Het onderzoek naar de beleving van de openbare verlichting was voor mij vooral van belang omdat ik de student een extra vraagstelling mee kon geven, over een thema waar wij op dit moment erg mee bezig zijn”.
“Ik vond het een mooi idee om bij te dragen aan een landelijk onderzoek over de beleving van de openbare verlichting. Daarnaast kreeg ik van de student ook nog eens gegevens op straatniveau waarmee ik op die plekken de verlichting aan kon passen”.
"Prima om te streven naar gemengde wijken, maar dan moeten we die wijken voor de instromers uit de hogere inkomensgroepen wel echt aantrekkelijk en controleerbaar maken".
"Het is raar dat we zo veel aandacht hebben voor brand en rampen en zo weinig voor sociale veiligheid en voorkoming van overlast, terwijl dat de mensen dagelijks raakt in hun woongenot".
"Door aan de voorkant van het proces in advies over criminaliteitspreventie te investeren hebben we ons veel kosten in de beheerfase bespaard".
Geen veilige stad zonder veilige ruimtes. Ik help gemeenten, woningcorporaties, projectontwikkelaars en openbaar vervoerbedrijven met advies. U kunt mij een plaats te geven in het team waarin de plannen en ontwerpen worden besproken, u kunt uw plan aan mij toesturen en door mij laten toetsen, of u kunt mij voorafgaand aan het ontwerpproces een programma van eisen te laten opstellen met richtlijnen voor de ontwerpers. De keuze is aan u. Maatwerk is het uitgangspunt.
Hoe groter de stad, des te meer criminaliteit. Voor de 30 grootste steden (gemeenten) is van 10 typen veel voorkomende criminaliteit in kaart gebracht hoeveel misdrijven per 100 inwoners er in 2016 bij de politie zijn aangegeven. De grafiek laat zien dat dit cijfer in kleinere steden rond 2,0 ligt, en in de grote steden rond 4,0. Wilt u meer weten over de samenhang tussen de grootte van de stad en de hoeveelheid criminaliteit? Gaat u dan naar de pagina ‘Statistiek’.
Binnen de collegecyclus die Hogeschool Inholland te Rotterdam aanbiedt voor de 4e jaars studenten Integrale Veiligheidskunde verzorg ik een college over de praktijk van het onderzoeks- en advieswerk van Sociaal Veilig Ontwerpen. Het 2e deel van de presentatie bevat praktijkvoorbeelden van toegepast onderzoek dat op de Saxion hogeschool te Deventer/Enschede is uitgevoerd door het Lectoraat Risicobeheersing in samenwerking met studenten Integrale Veiligheidskunde. Bij deze onderzoeken ben ik steeds als begeleider en schrijver van het eindrapport betrokken geweest.
Binnen de collegecyclus die Hogeschool Inholland te Rotterdam aanbiedt voor de 4e jaars studenten Integrale Veiligheidskunde verzorg ik een college over de praktijk van het onderzoeks- en advieswerk van Sociaal Veilig Ontwerpen. Het 1e deel van de presentatie bevat het algemene deel.
Onderzoek naar leefbaarheid en sociale veiligheid tijdens sloop en nieuwbouw in de Westelijke Vogelbuurt Apeldoorn. Het rapport geeft een pakket van mogelijke maatregelen in de sfeer van toezicht, beveiliging, leegstandsaanpak en het betrokken maken van bewoners bij de leefbaarheid van de buurt tijdens de sloop en bouw. Te downloaden via de HBO kennisbank: https://www.hbo-kennisbank.nl/details/saxion_kenniscentra:9C0A4492-0DB1-4A61-8F26682F1D366B0A?q=korthals+altes
DOK Zuid Leefbaar, Veilig en Aantrekkelijk. 2013. Onderzoek naar problemen op het gebied van veiligheid en overlast door jongeren in een multifunctioneel wijkcentrum. Ook parkeerproblemen en organisatorische problemen komen aan de orde. Aanbevelingen in de sfeer van inrichting en ontwerp, maar ook voor de organisatie: verbeteren van de samenwerking tussen de partijen die het gebouw gebruiken en beheren.
Downloaden via HBO Kennisbank: https://www.hbo-kennisbank.nl/details/saxion_kenniscentra:A877B391-E3FB-4F58-9CAD5779EFAA11D0?q=korthals+altes
LED Licht onderzocht in kader van sociale veiligheid Samen met Daaf de Kok, Licht en Donker Advies Verschenen in: Stedebouw en Architectuur 2018-3/4 (juli 2018) Dit artikel geeft een beknopt overzicht van de resultaten van het onderzoek Bewust Verlichten, dat in de periode 2014-2017 uitgevoerd is voor de provincie Overijssel. Ook doet het artikel het voorstel voor een vervolgonderzoek, waarin voor verschillende typerende straatprofielen onderzocht zal worden wat de beste opstelling van de openbare verlichting is, in het geval de verlichting wordt omgebouwd naar LED. LED lampen geven een meer geconcentreerde lichtbundel dan traditionele lampen. Buiten de lichtbundel is het donker. Daardoor kunnen er donkere plekken ontstaan in een straat, juist daar waar je verlichting nodig hebt. Het is dus van groot belang dat er tijdig nagedacht wordt over alternatieve plaatsing van lichtmasten, verhoging van lichtmasten of toepassing van breed stralende armaturen; dit laatste dan wel zonder dat er hinderlijke verblindingseffecten kunnen ontstaan. Voortgang en resultaten van dit onderzoek zullen op deze website worden gemeld.
Openbare verlichting en beleving van veiligheid Samen met Daaf de Kok, Licht en Donker Advies Verschenen in: Ruimte en Licht 2018-2 (mei 2018) Dit artikel geeft een beknopt overzicht van de resultaten van het onderzoek Bewust Verlichten, dat in de periode 2014-2017 uitgevoerd is voor de provincie Overijssel. Dit zijn de belangrijkste inzichten die het onderzoek heeft opgeleverd: • Wanneer we de lichthoeveelheid vergroten in een gebied waar bewoners zich in meerderheid al veilig voelen, gaat de veiligheidsbeleving maar een heel klein beetje omhoog. • Wanneer we de verlichting doven of sterk verminderen, gaat de veiligheidsbeleving significant omlaag.
Leefbaarheid Theresiastraat Hengelo. 2016. Saxion Hogeschool (in opdracht van Woningstichting Welbions te Hengelo)
De Theresiastraat is een bijzonder complex flatwoningen, met een hoog percentage bewoners uit bijzondere doelgroepen zoals ex-verslaafden en ex-gedetineerden. Dit zorgt voor overlast, maar de woningstichting had daar geen helder en objectief beeld van. Saxion heeft de overlast nauwkeurig in kaart gebracht en advies gegeven voor de aanpak ervan.
Downloaden via HBO Kennisbank: https://www.hbo-kennisbank.nl/details/saxion_kenniscentra:5BD80BE2-7113-4502-8BF185B9B23B7CA6?q=korthals+altes
Sociaal Veilig Parkeren Deventer Ziekenhuis. 2015. Saxion Hogeschool (in opdracht van het Deventer Ziekenhuis)
Onderzoek naar de veiligheidsbeleving van het personeel in de parkeervoorzieningen van het ziekenhuis. Advies voor verbetering van de situatie. Downloaden via HBO Kennisbank: https://www.hbo-kennisbank.nl/details/saxion_kenniscentra:4F5CE6BC-1C95-48F4-AA5F3B3CF8E790B0?q=korthals+altes
Leefbaarheid en sociale veiligheid Hengelose Es Noord. 2014. Saxion Hogeschool (in opdracht van Woningstichting Welbions te Hengelo) Het betreft een buurt bestaande uit flatwoningen en eengezinswoningen. Het project bestaat voor een deel uit sloop/nieuwbouw en voor een ander deel uit renovatie. Voor beide situaties is advies gegeven, om er voor de sociale veiligheid het beste uit te halen.
Downloaden via HBO Kennisbank: https://www.hbo-kennisbank.nl/details/saxion_kenniscentra:969C3A25-D0DE-48F9-A8CD771C25995947?q=korthals+altes
In 2019 is een project gestart om de verbinding wordt te leggen tussen gezondheidsbevordering en de zorg voor sociale veiligheid. De raakvlakken tussen deze twee domeinen liggen voor de hand. Een voorbeeld: door een omgeving te creëren die uitnodigt tot sport en beweging bevorder je de gezondheid van mensen, maar tevens de sociale contacten, omdat ze vaker buiten komen. Daardoor voelen mensen zich meer vertrouwd en geborgen in hun buurt, en verbetert de veiligheidsbeleving. Doel van het project is de raakvlakken tussen veiligheid en gezondheid in kaart te brengen en de verworven inzichten toe te passen in een pilotproject. Daarin zullen alle partijen samenwerken die betrokken zijn bij de domeinen ruimte, veiligheid en gezondheid. Harm Jan Korthals Altes is trekker en initiator van het project. Uitvoering van de activiteiten in het projectplan geschiedt door studenten (stagiairs en afstudeerders) van een tweetal hogescholen, Avans en Saxion. Harm Jan voert de strategische, inhoudelijke en methodische supervisie. Hij zal daarin samenwerken met organisaties die reeds ervaring hebben met het werken met de methode, teneinde de kans op succes van het pilot project. Documenten zullen in juli 2020 gereed zijn en zullen op deze website worden geplaatst.
Er is wereldwijd nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de invloed van openbare verlichting op sociale veiligheid en veiligheidsbeleving. In Nederland al helemaal bijna niet. Door dit gebrek aan kennis en inzicht is het niet goed mogelijk is om normen voor openbare verlichting te onderbouwen.
De provincie Overijssel heeft met het project ‘Bewust Verlichten’ (dat liep in de periode 2014-2017) een begin gemaakt met het systematisch opbouwen van kennis over de effecten van openbare verlichting op de sociale veiligheid. Het rapport van dit onderzoek, uitgevoerd door een samenwerkingsverband van Hogeschool Saxion en Licht en Donker Advies, verscheen begin 2018.
Vier hogescholen (Saxion, Hogeschool Inholland, Hogeschool Utrecht en Avans) gaan samen verder met het systematisch in kaart brengen van het verband tussen openbare verlichting en sociale veiligheid. Dit gebeurt door een verschillende jaren achtereen afstudeerders bij de opleiding Integrale Veiligheidskunde van de vier betrokken hogescholen in te zetten voor een opdracht. Gemeenten zijn de opdrachtgevers. In het eerste jaar (2018) waren dit Amsterdam, Deventer, Rotterdam en Zwolle. Licht en Donker Advies zorgt samen met Crime Free Cities voor de supervisie over alle onderzoeken en de landelijke bundeling van de gegevens die uit de onderzoeken komen, Crime Free Cities zorgt voor de bewerking en bundeling van databestanden. Het doel van het project is uiteindelijk om per wijktype (er worden 5 typen onderscheiden) te weten te komen welk kwaliteitsniveau van de OVL uit oogpunt van sociale veiligheid minimaal noodzakelijk is.
Het resultaat van het project is voor de betrokken gemeente allereerst het rapport van de student. Dit bevat concrete, direct bruikbare informatie voor beheer en onderhoud van de OVL in de gemeente of in een bepaalde wijk. Daarnaast zal er ook een resultaat zijn op landelijke schaal: een publicatie waarin alle resultaten van de onderzoeken in de gemeenten worden gebundeld. Die publicatie verschijnt volgens planning eind 2020. Tussentijds zullen presentaties gegeven worden over de onderzoeken die tot op dat moment gereed zijn gekomen.
In 2019 zijn voorbereidingen gestart om tot een project te komen waarin de verbinding wordt gelegd tussen veiligheid en het ontwerp van de openbare ruimte. ‘Veiligheid’ wordt daarbij breed opgevat: sociale veiligheid is een belangrijk aandachtspunt, maar daarnaast ook bescherming tegen letsel door verkeersongevallen of valpartijen. Doel van het project is om met behulp van ontwerpend onderzoek plekken te creëren waar mensen prettig en veilig kunnen verblijven. Dit zijn vaak plekken die naast een verblijfsfunctie ook een verplaatsingsfunctie hebben. De drukste plekken zijn meestal het leukst om te gaan zitten, maar is het daar ook voldoende veilig? De spanning die kan bestaan tussen beide functies vormt in het project grootste uitdaging. In 2019 is er reeds een vooloper van dit project geweest. Studenten van de opleiding Stedenbouwkundig Ontwerpen van de Hogeschool Saxion hebben een project uitgevoerd in de openbare ruimte rondom het gebouw van Saxion in Deventer. In 2020 komt er een vervolg op het project, met een nieuwe groep studenten en op nieuwe locaties. Harm Jan Korthals Altes is bij dit project de begeleidende docent. In de verbreding van dit project naar andere locaties en voor andere opdrachtgevers neemt Harm Jan de initiatieven.
De nieuwe Omgevingswet beoogt een gelijk speelveld te scheppen voor burgers, bedrijven en overheid waar het gaat om informatie over wat er kan en mag op een kavel of in een gebied. Daarvoor wordt door de overheid een digitaal loket ingericht, omgevingsloket.nl. In het project 'Informatietechnologie, Veiligheid en Omgevingswet' wordt bekeken of er ook veiligheidsinformatie in dit loket ondergebracht kan worden. Het gaat dan zowel om informatie over de kans op criminaliteit (sociale veiligheid) als over de kans op brand en rampen (fysieke veiligheid). Studenten van hogeschool Saxion voeren het onderzoek uit en bouwen een demo internetsite. Harm Jan Korthals Altes treedt als projectleider op. Kennisinstellingen op het gebied van veiligheid zullen als opdrachtgever voor de studenten fungeren.