Projecten

In 2019 is een project gestart om de verbinding wordt te leggen tussen gezondheidsbevordering en de zorg voor sociale veiligheid. De raakvlakken tussen deze twee domeinen liggen voor de hand. Een voorbeeld: door een omgeving te creëren die uitnodigt tot sport en beweging bevorder je de gezondheid van mensen, maar tevens de sociale contacten, omdat ze vaker buiten komen. Daardoor voelen mensen zich meer vertrouwd en geborgen in hun buurt, en verbetert de veiligheidsbeleving. Doel van het project is de raakvlakken tussen veiligheid en gezondheid in kaart te brengen en de verworven inzichten toe te passen in een pilotproject. Daarin zullen alle partijen samenwerken die betrokken zijn bij de domeinen ruimte, veiligheid en gezondheid. Harm Jan Korthals Altes is trekker en initiator van het project. Uitvoering van de activiteiten in het projectplan geschiedt door studenten (stagiairs en afstudeerders) van een tweetal hogescholen, Avans en Saxion. Harm Jan voert de strategische, inhoudelijke en methodische supervisie. Hij zal daarin samenwerken met organisaties die reeds ervaring hebben met het werken met de methode, teneinde de kans op succes van het pilot project. Documenten zullen in juli 2020 gereed zijn en zullen op deze website worden geplaatst.

Er is wereldwijd nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de invloed van openbare verlichting op sociale veiligheid en veiligheidsbeleving. In Nederland al helemaal bijna niet. Door dit gebrek aan kennis en inzicht is het niet goed mogelijk is om normen voor openbare verlichting te onderbouwen.
De provincie Overijssel heeft met het project ‘Bewust Verlichten’ (dat liep in de periode 2014-2017) een begin gemaakt met het systematisch opbouwen van kennis over de effecten van openbare verlichting op de sociale veiligheid. Het rapport van dit onderzoek, uitgevoerd door een samenwerkingsverband van Hogeschool Saxion en Licht en Donker Advies, verscheen begin 2018. Vier hogescholen (Saxion, Hogeschool Inholland, Hogeschool Utrecht en Avans) gaan samen verder met het systematisch in kaart brengen van het verband tussen openbare verlichting en sociale veiligheid. Dit gebeurt door een verschillende jaren achtereen afstudeerders bij de opleiding Integrale Veiligheidskunde van de vier betrokken hogescholen in te zetten voor een opdracht. Gemeenten zijn de opdrachtgevers. In het eerste jaar (2018) waren dit Amsterdam, Deventer, Rotterdam en Zwolle. Licht en Donker Advies zorgt samen met Crime Free Cities voor de supervisie over alle onderzoeken en de landelijke bundeling van de gegevens die uit de onderzoeken komen, Crime Free Cities zorgt voor de bewerking en bundeling van databestanden. Het doel van het project is uiteindelijk om per wijktype (er worden 5 typen onderscheiden) te weten te komen welk kwaliteitsniveau van de OVL uit oogpunt van sociale veiligheid minimaal noodzakelijk is. Het resultaat van het project is voor de betrokken gemeente allereerst het rapport van de student. Dit bevat concrete, direct bruikbare informatie voor beheer en onderhoud van de OVL in de gemeente of in een bepaalde wijk. Daarnaast zal er ook een resultaat zijn op landelijke schaal: een publicatie waarin alle resultaten van de onderzoeken in de gemeenten worden gebundeld. Die publicatie verschijnt volgens planning eind 2020. Tussentijds zullen presentaties gegeven worden over de onderzoeken die tot op dat moment gereed zijn gekomen.

In 2019 zijn voorbereidingen gestart om tot een project te komen waarin de verbinding wordt gelegd tussen veiligheid en het ontwerp van de openbare ruimte. ‘Veiligheid’ wordt daarbij breed opgevat: sociale veiligheid is een belangrijk aandachtspunt, maar daarnaast ook bescherming tegen letsel door verkeersongevallen of valpartijen. Doel van het project is om met behulp van ontwerpend onderzoek plekken te creëren waar mensen prettig en veilig kunnen verblijven. Dit zijn vaak plekken die naast een verblijfsfunctie ook een verplaatsingsfunctie hebben. De drukste plekken zijn meestal het leukst om te gaan zitten, maar is het daar ook voldoende veilig? De spanning die kan bestaan tussen beide functies vormt in het project grootste uitdaging. In 2019 is er reeds een vooloper van dit project geweest. Studenten van de opleiding Stedenbouwkundig Ontwerpen van de Hogeschool Saxion hebben een project uitgevoerd in de openbare ruimte rondom het gebouw van Saxion in Deventer. In 2020 komt er een vervolg op het project, met een nieuwe groep studenten en op nieuwe locaties. Harm Jan Korthals Altes is bij dit project de begeleidende docent. In de verbreding van dit project naar andere locaties en voor andere opdrachtgevers neemt Harm Jan de initiatieven.